Giriş

Kivi fidanı dikimi ve bakımı, çevresel koşullar, toprak hazırlığı, fidan dikimi ve bakım sonrası dikkat edilmesi gereken birçok aşamadan oluşan ayrıntılı bir süreçtir. Bu makalede, her bir aşama kapsamlı bir şekilde ele alınarak, çiftçilerin ve bahçıvanların kividen en iyi verimi elde etmeleri sağlanacaktır.

1. Uygun Fidan Seçimi

Uygun fidan seçimi, kivi dikiminin ilk adımıdır. Sağlam ve güçlü köklere sahip 1-2 yaşındaki fidanlar, dikim için en uygun seçenektir. Ayrıca, hastalıklara ve zararlılara dirençli fidanlar seçmek, dikim başarısını etkileyebilir.

2. Toprak Hazırlığı

• Uygun Alan Seçimi: Kivi, ılıman ve nemli iklimlere ihtiyaç duyar. Bu nedenle, 10 ile 25 derece Celsius arasındaki sıcaklıkların ideal olduğu bölgeler seçilmelidir.
• Toprak Hazırlığı: Toprak, iyi drene olmalı ve organik madde açısından zengin olmalıdır. Toprağın pH'ı 5.5 ile 6.5 arasında olmalıdır. Toprağın kalitesini artırmak için kompost veya organik gübre eklenmesi faydalı olabilir.

3. Dikim Zamanı ve Yöntemi

• Dikim Zamanı: Kivi fidanlarının dikimi için en uygun zaman, don tehlikesinin geçtiği ve toprağın ısındığı bahar mevsimidir.
• Dikim Mesafesi: Kivi fidanları, dallarının büyüyüp yayılabilmesi için geniş bir alana ihtiyaç duyar. Fidanlar arasında 4-5 metre, sıralar arasında ise 5-6 metre mesafe bırakılması önerilir.
• Dikim Yöntemi: Her fidan için 40-60 cm derinliğinde bir çukur açılmalıdır. Fidanın kökleri toprağa tam olarak yerleştirilmeli ve dikim sonrası toprağın etrafı sıkıştırılmalıdır. İlk sulama ise tamamen yapılmalıdır.

4. Dikim Sonrası Bakım

• Sulama İhtiyacı: Kivi, bol suya ihtiyaç duyar. İlk yıl düzenli sulama, özellikle sıcak mevsimlerde gereklidir. Haftalık sulama, uygun miktarda su ile yapılmalıdır.
• Sulama Sistemi: Damla sulama sistemleri, su tüketimini azaltmak ve suyun daha iyi dağıtılmasını sağlamak için kullanılabilir. Bu sistemler ayrıca kök çürümelerini engellemeye yardımcı olur.
• Mulçlama Faydaları: Fidanların etrafına mulç uygulamak, toprak nemini korur, yabani otların büyümesini engeller ve erozyonu önler. Organik mulçlar, örneğin saman veya kuru yapraklar iyi seçeneklerdir.
• Fertilizasyon ve Gübreleme: Gübreleme, bahar ve erken yaz aylarında yapılmalıdır. Azot, potasyum ve fosfor içeren gübreler, fidanların daha iyi büyümesine ve kaliteli meyve üretimine yardımcı olur. Ancak aşırı azotlu gübre kullanımı, fazla yaprak büyümesine yol açabilir ve meyve üretimini azaltabilir.
• Budama: Düzenli budama, ana dalların güçlendirilmesi ve zayıf ya da ölü dalların temizlenmesi amacıyla yapılır. Bu, havalandırmayı iyileştirir ve yaprakların güneş ışığından daha iyi yararlanmasını sağlar. Budama genellikle kış dinlenme döneminde, sonbahar sonu veya ilkbahar başında yapılır.

5. Zararlılar ve Hastalıklarla Mücadele

• Yaygın Zararlılar:
• Aphid (Bitler): Bitler, bitki özsuyuyla beslenerek kivi fidelerine zarar verebilir ve büyüme ile meyve üretimini engelleyebilir. Biyolojik pestisitler veya mineral yağlar ile kontrol sağlanabilir.
• Yaprak Geceleri (Kelebek Larvaları): Bu larvalar, genç yapraklar ve dallara zarar verebilir. Işık tuzakları veya organik böcek ilaçları bu zararlıları azaltmaya yardımcı olabilir.
• Hastalıklar:
• Kök Çürüklüğü: Kök çürüklüğü, genellikle aşırı sulama ve kötü toprak drenajı nedeniyle oluşur. Bu hastalıktan korunmak için toprak drenajının iyileştirilmesi ve sulamanın dikkatli yapılması gereklidir.
• Mantar Hastalıkları: Beyaz küf gibi mantar hastalıkları, meyve üretimini ve kalitesini azaltabilir. Uygun mantar ilaçları kullanmak ve bahçedeki hijyene dikkat etmek bu hastalıkların yayılmasını önlemeye yardımcı olur.

6. Destek Yapıları ve Eğitim

• Destek Yapıları: Kivi fidanları, sağlıklı büyümek ve meyve yükünü taşımak için fiziksel desteğe ihtiyaç duyar. Uygun trellis ve tel sistemi kullanımı, dalların desteklenmesine yardımcı olabilir.
• Yönlendirme ve Eğitim: Kivi dalları, düzenli olarak trellis üzerine yönlendirilmelidir. Bu, dalların karışmasını ve birbirine dolaşmasını engeller, ayrıca hava akımını iyileştirir ve güneş ışığından daha fazla yararlanılmasını sağlar.

7. Hasat Zamanı

• Hasat Zamanı: Kiviler, genellikle sonbaharın sonunda, meyveler yeterince büyüyüp sertleştiğinde hasat edilir. Meyvenin büyüklüğü ve sertliği, hasat zamanını belirleyen iki önemli faktördür.
• Hasat Yöntemi: Meyveler dikkatlice ve elle toplanmalıdır. Bu, meyvenin kabuğuna ve etine zarar vermemek için önemlidir. Bahçe makası kullanarak bu işlem daha kolay hale getirilebilir.

Sonuç

Kivi fidanı dikimi ve bakımı, ayrıntılı ve dikkatli bir süreçtir. Uygun fidan seçimi, toprak hazırlığı ve bakım sonrası işlemler her aşamada büyük önem taşır. Belirtilen ipuçları dikkate alındığında, kivi fidanları başarılı bir şekilde dikilebilir ve kaliteli ürün elde edilebilir. Bu süreç, sadece ürün verimliliğini ve kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda kivi bahçesinin sağlığı ve sürdürülebilirliğini de korur.